واکنش روانشناختی به یک تهدید یا فشار درونی و محیطی ادراک شده هر لحظه ممکن است برای فرد اتفاق بیفتد و طبیعی باشد لیکن زمانی که مردم سطح بالایی از آنرا بصورت مکرر و در یک مقطع زمانی طولانی تجربه میکنند در آن صورت میتوان، آنرا بعنوان یک مشکل بهداشتی در زمینه سلامت روان تلقی نمود.
فشارهای روانی میتوانند بعنوان عوارض ناشی از مسئولیتها و یا اتفاقات روزانه و همچنین وقایع غیر معمول همچون تروما و یا بیماری که یکی از اعضاء نزدیک خانواده به آن مبتلا شده است و… در نظر گرفته شوند
واکنش روانشناختی زمانی است که مردم احساس ناتوانی در مدیریت وقایعی که در زندگی روزانه رخ میدهد را دارند موجب میگردد که دچار استرس گردند. بنابراین استرسها یا به عبارتی فشارهای روانی دارای دو بعد هستند بعد مثبت و بعد منفی و لذا باید با آن هم بعنوان یک عارضه آسیب زا برخورد کرد و در جهت درمان آن اقدام نمود و هم میتوان آنرا بعنوان بخشی از سیستم بهداشت روانی و سلامت فردی بحساب آورد که لازمه سلامت انسان و حافظ جان انسان در نظر گرفته شود.
واکنش بدن به عوامل استرسزا ناشی از موقعیتهای فشار آور
بدن در واکنش به فشارهای روانی – هیجانی، فیزیکی که موجب آزاد شدن هورمونهای استرس همچون اپی نفرین و نو اپی نفرین میگردد که بدنبال آن واکنشهای فیزیولوِکی همچون افزایش فشار خون، قند خون، ضربان قلب را بدنبال دارد و… این واکنشها و تغییرات به فرد کمک میکند که با قدرت زیاد و سرعت بیشتری در برابر فشار روانی واکنش نشان دهد.
فشارهای روانی و سرطان
پژوهشها نشان میدهند که کسانی که فشار روانی یا همان استرس طولانی مدت را تجربه میکنند میتوانند مستعد مشکلاتی همچون اختلالات گوارشی، باروری، دستگاه ادراری، و همچنین ضعف سیستم ایمنی و ابتلاء به عفونتهای ویروسی، مانند آنفولانزا، سرماخوردگی، سردرد، اختلال خواب، و همچنین افسردگی گردند.
افرادی که مبتلا به سرطان میباشند ممکن است اثرات، هیجانی، عاطفی، اجتماعی، بیماری آنان را تحت تاثیر قرار دهد. کسانی که با رفتارهای پر خطر همچون استعمال دخانیات، نوشیدن الکل و غیره را دارند ممکن است بعد از درمان دارای یک زندگی با کیفیت پائینی باشند، در مقابل مردمی که قادر به استفاده از راهکارهای موثر در مدیریت و مقابله با استرس هستند نشان میدهد که از سطح پائینی از فشارهای روانی یا استرس و اضطراب و در نتیجه از استراتژی و پروتکلهای درمانی در رابطه با سرطان موفق عمل میکنند، با این حال هیچ مدرک قطعی وجود ندارد که نشان دهد مدیریت موفق استرس سرطان را بطور قطع درمان میکند زیرا عوامل دیگری هم همچون نوع تغذیه و عوامل همچون ژنتیک در بروز سرطان مطرح بوده فلذا نیاز به پژوهشها و فعالیتهای علمی، پژوهشی زیادی تا رسیدن به اهدف درمان وجود دارد.
شواهد حاصل از مطالعات تجربی توصیف کننده این است که واکنش روانشناختی به یک تهدید میتواند در رشد و گستردگی تومور تاثیر داشته باشد مطالعات و آزمایشهائی که بر روی موشها صورت گرفته مبین این مسئله بود و نشان داد که هورمون استرس ( نوراپی نفرین ) ممکن است موجب متاستاز گردد. با همه ابهاماتی که در مورد اثر مستقیم استرس بر پیامدهای سرطان وجود دارد لیکن برخی شواهد داده ها مبین این بحث است که در بیماران درصورت بروز واکنش روانشناختی به یک تهدید درونی و بیرونی در سطحی بالا و بدنبال آن احساس ناتوانی و نا امیدی که نتیجه آن دنبال نکردن برنامه های درمانی و همانطور که بیان گردید بروز رفتارهای پر خطر، محرومیت از داشتن یک زندگی با کیفیت بالا و دنبال کردن یک شیوه صحیح زندگی که در نتیجه بالا رفتن آمار مرگ و میر را بدنبال داشته است
. 
چگونه کسانی که مبتلا به سرطان هستند میتوانند یاد بگیرند با عوارض فشار روانی کنار بیایند.
حمایت عاطفی از بیماران میتواند در جهت مقابله با واکنش روانشناختی به تهدیدات محیطی و درونی و عوارض آن بسیار موثر باشد پشتیبانیهای عاطفی میتوانند سطح افسردگی، اضطراب، علائم مرتبط با بیماری را کاهش دهد و چنین رویکردهایی میتوانند موارد ذیل را شامل گردند.
الف)آموزش آرامش و مدیتیشن یا بطور کلی مدیریت استرس
ب) حرکت منظم وامیدوارانه در جلسات درمان
ج) حمایتهای خانوادگی و اجتماعی
د) وجود نظم و هدف در پیگیرهای پروتکولهای درمانی و مصرف منظم داروهای تجویز شده از طرف متخصصین
ه) شرکت و ثبت نام در گروههای حمایتی مردمی( (ngo همچون ngo سرطان سینه و……
و) داشتن برنامه ورزشی در برنامه های روزانه
در انتها این نکته را نیز متذکر میشویم که هم اکنو ن در دنیا ومراکز تحقیقاتی با اختصاص دادن بودجه های هنگفتی در جهت انجام پژوهشهای موثر در این مراکز از طرف دولتهایشان در کشورهای پیشرفته امید به دست یافتن به درمانهای قطعی بالا رفته و با گذ شت زمان به نتایج قابل توجهی دست یافته اند، به امید آن روز که بتوان به درمان قطعی دست یافت.
منبع :